Somhairle MacGill-Eain Air-loidhne
Bàrdachd
separator
 
Eachdraidh-beatha Bàrdachd Sgrìobhaidhean Lèirmheasach Leabhar-chlàr Companaich Litreachail eadar-nàiseanta Foillsichidhean Duaisean agus Urraman Clàr-eachdraidh
img
Urras Shomhairle
An t-Urras
Eachdraidh
Na h-Urrasairean
Obair an Urrais
Bòrd Stiùiridh
Partners Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Sabhal Mòr Ostaig Scottish Arts Council Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Sabhal Mòr Ostaig Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Awards for All Comunn na Gàidhlig Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig Scottish Arts Council Awards for All Comunn na Gàidhlig The PRS Foundation for New Music Gaelic Arts Highland 2007 Bòrd na Gàidhlig UK LEADER Gaelic Media Service Comunn na Gàidhlig
Naidheachd Gailearaidh Meadhanan Mapaichean Cuimhneachain

Somhairle MacGill-Eain Air-loidhne

'Toradh a Shàr-chomais' (1970-1981)


'
Anns na deich bliadhna eadar 1970 agus 1980 bha a' mhòr-shluagh a’ sìor fhàs mothachail air bàrdachd Shomhairle MhicGill-Eain. An 1970 chaidh Four Points of a Saltire fhoillseachadh anns an robh bàrdachd le Somhairle MacGill-Eain, Deòrsa Mac Iain Deòrsa, Uilleam Neill agus Stiùbhart MacGriogar, agus bha seo cudromach, oir bha e a' ciallachadh gu robh deagh chuibhreann de bhàrdachd Shomhairle MhicGill-Eain

a-nis ri fhaotainn ann an riochd leabhair (airson a' chiad uair bho 1943).  Nuair a chaidh fhoillseachadh, sgrìobh Tom Scott, sgrìobhadair agus lèirmheasaiche, 'Chan eil theagamh sam bith agam nach eil Somhairle MacGill-Eain na shàr bhàrd ann an dualchas na Gàidhlig, chan ann dìreach airson greiseig, ach airson na bith-bhuantachd .....'  Anns an aon bhliadhna chaidh iris sònraichte de Lines Review fhoillseachadh a bh' air a chrochadh air obair a' bhàird a-mhàin.  An ath bhliadhna, nochd foillseachadh buadhach eile, an t-eadar-theangachadh Beurla a rinn Iain Mac A' Ghobhainn de 'Dàin do Eimhir', agus thug seo a' bhàrdachd aig Somhairle MacGill-Eain gu aire luchd-leughaidh gun Ghàidhlig.  Aig toiseach na deicheid seo, agus mar a bha cluaineas a' tighinn faisg an 1972, bha barrachd tìde aig Somhairle MacGill-Eain dha fhèin.  An 1970, chlàr e (air 22mh Gearran) a' chiad deasbad fhoirmeil mu chuid obrach ann an còmhradh an Obar Dheathain le Iain Mac A' Ghobhainn, Iain MacAonghais, Hamish Henderson agus Dòmhnall MacAmhlaigh. 

video
Anns an aon bhliadhna, chaidh artaigil air an obair aige, a' leantainn air òraid a thug e seachad ann an Inbhir Theòrsa anns A' Mhàigh 1970 air 'Some of my own Work' fhoillseachadh an Scotia.  Anns a' bhliadhna 1973 nochd a' chiad clàradh foillsichte de Shomhairle MacGill-Eain a' leughadh a bhàrdachd fhèin le Clàran Claddaigh.  Dà bhliadhna an dèidh sin nochd 'An Evening with the Heretics' air a chuir a-mach le
Clàran Dualchais.  Nuair a chuala Seamus Heaney e a' leughadh a bhàrdachd airson a' chiad uair, 's e ghluais e ach am 'faireachdainn de dh' uaisle bàrdail a bha gu tur às aonais fèin spèis, ach a bha an àite sin na sheòrsa de fèin di-moladh moiteil, bha e cho mòr na ghèilleadh is a bha e na chòir air dualchas.'

Nuair a leig e dheth a dhreuchd anns an Lùnastal 1972, an dèidh sia bliadhn' deug a chur seachad anns a' Phloc, ghluais Somhairle MacGill-Eain agus a bhean gu taigh a shinn-sheanmhair am Peighinn a' Chorrain anns A' Bhràighe anns an Eilean Sgitheanach. Lean e a' sgrìobhadh bàrdachd fad na deichead seo, an fheadhainn a bu chudromaiche dhiubh b' iad na dàin fhada, 'Uamha 'n Òir' agus 'Screapadal'. Bho thràth anns na 1970an, bha na bha de mheasadh sgrùdail ga dhèanamh air obair Shomhairle MhicGill-Eain a' dol am meud, agus bha grunn artaigilean mu chuid obrach air am foillseachadh le Iain Mac A' Ghobhainn agus le Iain MacAonghais. Ann an aiste an 1973 tha Iain Mac A' Ghobhainn ag ràdh mu bhàrdachd gur e th' ann ach 'saothair à mac-meanmainn, a tha an dà chuid rèabhlaideach agus sgoilearail, adhartach agus traidiseanta, ionadail agus uile-choitcheann'.

Reothairt is Contraigh – Front Cover
B' e sàr fhoillseachadh na deicheid Reothairt is Contraigh, taghadh a' bhàird fhèin den obair a rinn e bho 1932 gu 1972, air fhoillseachadh an 1977 le Canongate, foillsichear ann an Dùn Èideann.  Bha dà dhàn ùr anns an leabhar, 'Dol an Iar' agus 'Soluis', agus bha eadar-theangachaidhean Beurla leis a' bhàrd, sreath-air-an-t-sreath anns an leabhar.  Fhuair Reothairt is Contraigh lèirmheasan dealasach nuair a chaidh fhoillseachadh, agus anns an lèirmheas a thug e air anns An Albannach thug Iain MacAonghais iomradh air, 'Toradh a Shàr-chomais'

video
Mar a bha an obair aige a' cosnadh barrachd is barrachd molaidh gu nàiseanta agus gu h-eadar-nàiseanta, bha sìor iarraidh air gu bhith a' leughadh a bhàrdachd aig fèisean bàrdachd is co-labhairtean an dà chuid aig an taigh agus thall thairis, agus anns an deichead seo, shiubhal e fad' is farsaing, gu àiteachan mar, Rotterdam, Baddech Cape Breton agus Berlin. 

Eadar 1973 agus 1975 thug e dà bhliadhna shoirbheachail mar Sgrìobhadair aig Oilthigh Dhùn Èideann, agus an uair sin dà bhliadhna eile mar Fhilidh aig Sabhal Mòr Òstaig anns an Eilean Sgitheanach.

Ann an litir a sgrìobh e air 23mh Faoilleach 1977, bliadhna mus do chaochail e, bha Ùisdean MacDhiarmaid air sgrìobhadh gu Somhairle MacGill-Eain:  ‘Chan eil teagamh na mo bheachd-sa, nach tu fhèin is mi fhèin an dà bhàrd as fheàrr an Alba..... Le cinnt, tha rudeigin mun h-uile bàrd a tha sui generis - rudeigin a bhuineas dha fhèin a-mhàin, agus nach gabhadh a bhith air a dhèanamh le neach sam bith eile’.20  Anns A' Ghearran 1977, thadhail Somhairle MacGill-Eain air a charaid, Ùisdean MacDhiarmaid, agus briseadh a-nis air tighinn air a shlàinte, na dhachaigh ann am Brownsback, faisg air Biggar.  An dèidh bàs MhicDhiarmaid air 9mh an t-Sultain 1978, sgrìobh Somhairle MacGill-Eain iomradh-bàis drùidhteach dha, 'Lament for the Maker'.

'
Anns an deichead seo cuideachd, bha sàr-obair Shomhairle MhicGill-Eain a' sìor chosnadh aire.  Fhuair e ceuman urramach bho Oilthigh Dhùn Dèagh (1972), Oilthigh Nàiseanta na h-Èirinn (1979) agus Oilthigh Dhùn Èideann (1980).

Dàin a rèir an ainm

Gailearaidh

Life Òige ann an Ratharsair Anns an Oilthigh Mu Choinneamh an t-Saoghail Dùn Èideann Am Ploc Toradh a Shàr-chomais Air Chluaineas
'
'
'
'
'
'
   
'